Sześciodniowy tydzień pracy. Tak to uzasadniają posłowie

Jeśli pracownik wykonywał pracę w dniu dla niego wolnym, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (zazwyczaj sobota), to zgodnie z obecną regulacją pracodawca jest zobowiązany udzielić mu innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Projektowana regulacja przewiduje, że jeśli pracodawca nie ma faktycznie takiej możliwości, to należy umożliwić mu wypłatę pracownikowi stosownego dodatku do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w wolnym dniu.

Według uzasadnienia ustawy, wprowadzone zmiany dla pracownika oznaczają korzyść, bowiem zawsze będzie miał prawo do rekompensaty za pracę w dzień wolny, nawet jeśli na przeszkodzie staną bariery faktyczne trudne do pokonania. Ponadto pracownik może mieć w przypadku wprowadzenia tego rozwiązania także dodatkową korzyść finansową. Zakładając na przykład, że pensja pracownika wynosi równowartość wysokości przeciętnego wynagrodzenia – w sektorze przedsiębiorstw w 2014 r. to 4000 zł brutto (lub stawka godzinowa – 23,81 zł), a nominalny czas pracy – 168 godzin miesięcznie, to zgodnie z art. 151 1 § 3 podstawą wyliczenia dodatku jest 60 proc. wynagrodzenia.
Wtedy wynagrodzenie pracownika wynosi:
- przy jednym dodatkowym dniu pracy w godzinach nadliczbowych – 190,48 zł
- dodatek za pracę w dniu wolnym od pracy (podstawa 60 proc. wynagrodzenia) – 114,29 zł
Razem brutto dla pracownika – 304,76 zł
Razem netto dla pracownika (po odliczeniu podatku i składki ZUS) – 215,64 zł
ZUS pracodawcy (np. 20 proc.) – 60,95 zł.
Wynagrodzenie pracownika z jednym dodatkowym dniem w miesiącu wyniosłoby – 4 304,76
zł, a wynagrodzenie pracownika z dwoma dodatkowymi dniami w miesiącu wyniosłoby – 4 609,52
zł.

Projektodawcy wyliczają także korzyści dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
- Od jednego pracownika za pracę w jeden dodatkowy dzień będzie to 102,74 zł. W przypadku przykładowo 5000 pracowników – 513 676,19 zł – wyliczają posłowie.
Podają także, jakie zyski będzie miał budżet państwa: od jednego pracownika za pracę w jeden dodatkowy dzień, będzie to efekt 47,34 zł. W przypadku więc hipotetyczne zakładanej liczby 5000 pracowników – 236 681,14 zł.
Posłowie podkreślają, że omawiana zmiana nie będzie naruszać limitów dotyczących
48-godzinnego tygodniowego czasu pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi i maksymalnego limitu 150 nadgodzin w roku kalendarzowym.

Oto jak w projekcie posłowie oceniają skutki wprowadzonej nowelizacji:
x Projektowana zmiana korzystnie wpłynie na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa, gdyż wyższe będą wpływy pieniężne z tytułów składek na ubezpieczenia społeczne oraz wyższe będą wpływy podatkowe.
x Projektowana zmiana będzie wywierać pozytywny wpływ na rynek pracy, umożliwiając pracownikom uzyskiwanie słusznej rekompensaty za pracę w dzień wolny od pracy, a pracodawcom stworzy możliwość właściwego organizowania czasu i procesu pracy. Dla pracowników dodatkowo przyniesie korzyści finansowe przez umożliwienie uzyskania wyższych zarobków z tytułu dodatkowej pracy.
x Projektowana regulacja będzie miała korzystny wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość poprzez lepszą organizację procesu pracy.
Jak widać nie chodzi zatem o incydentalne zdarzenia, ale o mechanizm służący gospodarce.

Do projektu zastrzeżenia ma główny inspektor pracy Iwona Hickiewicz, która pisze:
„Wątpliwości może budzić wprowadzenie możliwości rekompensowania pracy w dniu wolnym poprzez zapłatę stosownego dodatku na wniosek pracownika. O ile sytuacje, w których pracodawca nie będzie miał możliwości udzielenia innego dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego, należy traktować jako wyjątkowe (a więc występujące sporadycznie), o tyle wprowadzenie możliwości wypłaty dodatku na wniosek pracownika może doprowadzić do przyjęcia powszechnej praktyki rekompensowania pracy w dniu wolnym w ten sposób, a tym samym do naruszania zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy”.
Również prokurator generalny Andrzej Seremet źle ocenia pomysł:
„Projektowane rozwiązanie można zatem ocenić jako odstępstwo od zasady przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy, wprowadzające możliwość faktycznego zatrudniania pracownika, na jego wniosek, w sześciodniowym rozkładzie tygodniowego czasu pracy. Wydaje się więc, wbrew argumentacji projektodawcy, że projektowana nowelizacja spowoduje naruszenie zasady wykonywania pracy w ramach powszechnie obowiązujących norm czasu pracy, bowiem projektowany wyjątek od normy pozwoli na wprowadzenie sześciodniowego tygodnia pracy (na wniosek pracownika i przypadkach, w których dopuszczalna jest praca w nadgodzinach)” – pisze w swojej opinii. Twierdzi też, że wbrew stanowisku projektodawcy, aktualnie obowiązujące przepisy regulują problem wyjątkowych sytuacji, takich jak praca w sobotę w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego czy choroba pracownika i niemożność udzielenia mu dnia wolnego. Już obecnie w sytuacji, w której nie ma możliwości udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego w zamian za przepracowany dzień wolny, niebędący niedzielą lub świętem, czas przepracowany w tym dniu staje się, z zakończeniem okresu rozliczeniowego, ponadnormatywnym czasem pracy, co powoduje obowiązek wypłaty odpowiedniego wynagrodzenia wraz z dodatkiem.

W art. 1513 Kodeksu pracy wprowadza się przepis:
§ 2. Na wniosek pracownika lub w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w dniu wolnym od pracy, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art. 1511 § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w dniu wolnym od pracy.