Kraków wreszcie złapie oddech

Mieszkańcy stolicy Małopolski powoli mogą już zacząć głębiej oddychać. Sezon grzewczy dobiega końca. Widać to nie tylko po wzroście temperatur, ale przede wszystkim po poprawie jakości powietrza.

- Owszem, jeszcze zdarzają się przekroczenia norm zapylenia (zwłaszcza nocą, gdy spada temperatura i nie ma wiatru), ale są one niewielkie. Sytuacja wyraźnie się poprawia - mówi Ryszard Listwan, zastępca małopolskiego inspektora ochrony środowiska.

Wystarczy spojrzeć na wyniki pomiarów z krakowskich stacji monitoringu powietrza. W grudniu ub. roku dni, w których stężenie pyłu w powietrzu przekroczyło normy, mieliśmy 22, w styczniu - 20, w lutym - aż 26, a w marcu - 24. Natomiast w tym miesiącu dni z przekroczeniami norm zapylenia było już tylko pięć - 10 i 11 kwietnia oraz w minionym tygodniu.

- Takie sporadyczne wzrosty stężenia pyłu ponad normę mogą się jeszcze zdarzać do końca kwietnia. A potem powinniśmy już mieć w Krakowie spokój ze smogiem aż do września - prognozuje Ryszard Listwan.

Jednocześnie przyznaje on, że mijający sezon grzewczy - w przeciwieństwie do poprzednich - i tak wcale nie był taki zły, jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza. Pokazują to wyraźnie dane z monitoringu: w sezonie 2012/13 (w okresie od grudnia do kwietnia) dni z przekroczeniami norm zapylenia powietrza było w Krakowie 117, w tym aż osiem razy został przekroczony poziom alarmowy. W sezonie 2013/14 smogowych dni mieliśmy 120 (alarm - dwa razy), natomiast w mijającym sezonie było to już "tylko" 97 dni (i raz przekroczenie poziomu alarmowego).

- Wpływ na to miała m.in. łagodna zima. Ludzie mniej palili w piecach, to i zapylenie było mniejsze - komentuje Ryszard Listwan.

Zwraca również uwagę na kolejną istotną kwestię: abstrahując od łagodnej zimy, obecnie Kraków wypada lepiej niż inne miejscowości Małopolski. - Jeszcze 5 - 6 lat temu Kraków był na pierwszym miejscu w niechlubnym rankingu najbardziej zanieczyszczonych miast w województwie. Teraz wyprzedzają go np. Nowy Sącz i Sucha Beskidzka - zwraca uwagę wiceszef Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Z czego to wynika? - W Krakowie wreszcie zaczyna działać lokalny program ochrony powietrza. Konsekwentna wymiana pieców, termomodernizacja budynków - to wszystko powoli zaczyna przynosić efekty - tłumaczy Listwan. Od razu jednak zastrzega, iż wcale nie sugeruje, że są to wystarczające działania. Wymiana zaledwie 10 procent pieców nie może bowiem od razu wpłynąć na radykalną poprawę jakości powietrza.

- A nie widzę, żeby miasto jakoś bardzo intensywnie zachęcało ludzi do wymiany pieców - komentuje Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego. Zwraca przy tym uwagę, że w naszym mieście wciąż brakuje zakrojonej na szeroką skalę kampanii informacyjno-edukacyjnej, która uświadomi mieszkańcom konsekwencje zdrowotne życia w smogu. - To musi być naprawdę mocna kampania, podobna do tej antynikotynowej. A tego dotąd miasto nigdy nie robiło - przyznaje Andrzej Guła.

Pytanie, czy jest szansa przeprowadzić taką kampanię w najbliższym czasie. Zazwyczaj, gdy przychodzą ciepłe miesiące i poprawia się jakość powietrza, urzędnicy i mieszkańcy zdają się zapominać o problemie smogu. Powraca on dopiero jesienią.

- Żeby skutecznie zwalczać smog, nie możemy sobie pozwolić na odpoczynek od niego, na "letnią drzemkę". Teraz właśnie jest dobry czas, by rozpocząć kampanię informacyjną. Zresztą przecież właśnie latem jest najlepiej wymieniać piece, a nie w sezonie grzewczym - wskazuje Guła.

Wymiana pieców to jednak nie wszystko. - Do tego jeszcze trzeba zrobić porządek w transporcie: strefy zakazu wjazdu do centrum dla aut z wysokoemisyjnymi silnikami, dokończenie obwodnicy, by wyeliminować z centrum ruch tranzytowy, rozwój systemu park&ride, wzmożone kontrole aut na stacjach diagnostycznych itp. - wymienia Ryszard Listwan.