Pomóc może każdy - od woźnej po kolegę z klasy - czyli łódzki program zapobiegania i interwencji w depresji u dzieci i młodzieży

Odporna szkoła = Bezpieczny mŁodziak

W Łodzi ruszył program wsparcia dla uczniów w kryzysie. Angażuje wszystkich - od woźnych, przez nauczycieli, rodziców po kolegów z klasy

W VIII Liceum Ogólnokształcącym przy ul. Pomorskiej w Łodzi uczniowie oraz przedstawiciele władz miasta rozmawiali w czwartek 22 lutego br. na temat możliwości wsparcia młodzieży w ich problemach emocjonalnych i psychicznych. Łódź dostrzega potrzebę natychmiastowych działań w tym zakresie i podejmuje je. Ruszył pilotażowy, innowacyjny w skali całego kraju program Odporna szkoła=Bezpieczny mŁodziak.

- Chcemy stworzyć system, który obejmie szkolenia reagowania i interwencji kryzysowych nie tylko wśród nauczycieli, dyrektorów, specjalistów, uczniów, rodziców, ale też pracowników obsługi i administracji – mówi Małgorzata Moskwa-Wodnicka, wiceprezydent Łodzi. - Pilotaż już ruszył w 20 szkołach – 8 podstawowych i 12 średnich. Program obejmie 1500 uczniów klas I szkół średnich i klas VII szkół podstawowych. Warsztaty i szkolenia prowadzone będą do czerwca. Jeśli nam się to uda, a wierzę, że tak, bo jest ogromne zaangażowanie ze strony nauczycieli, poradni pedagogicznych, rodziców, chcielibyśmy ten program zaimplementować na całą Polskę o czym poinformowałam już ministerstwo edukacji.

Dla każdej ze szkół w pilotażu przygotowany został indywidualny plan działania, dostosowany do potrzeb danej społeczności. W przyszłości programem zostaną objęte wszystkie łódzkie placówki.
A wszystko po to, by zapobiegać depresji u dzieci i młodzieży. W przypadającym 23 lutego Dniu Walki z Depresją warto zaznaczyć swoją solidarność z osobami cierpiącymi na tę chorobę nosząc symboliczną stokrotkę, przypiętą do ubrania. Szkoły mogą stokrotkę umieścić na swoich profilach społecznościowych, stronach internetowych czy w gmachach wraz z niezbędnymi numerami telefonów, z których można skorzystać w sytuacji kryzysowej. Ważne jest też, aby wszystkie osoby – od pani woźnej po kolegę ze szkoły – były uwrażliwione na innych i reagowały natychmiast, gdy zauważą symptomy depresji.

Fundamentem programu są regularne szkolenia prowadzone przez specjalistów. Dyrektorzy, wicedyrektorzy i specjaliści pracujący w placówkach przez kilka tygodni uczyli się, jak działać w trudnych i niepokojących sytuacjach. Oprócz wiedzy teoretycznej zdobywali praktyczne umiejętności, które pozwolą im szybko diagnozować problemy, a później adekwatnie na nie reagować – na przykład podejmując interwencję kryzysową czy kontaktując dziecko z psychologiem lub psychiatrą. Na podobne wsparcie będą mogli liczyć też rodzice, którzy dowiedzą się m.in. jak rozmawiać ze swoimi pociechami, by te im ufały i w pierwszej kolejności to właśnie u nich szukały pomocy. Szkolić się będą również sami uczniowie — zdobędą umiejętności, które pozwolą im odpowiednio reagować na problemy swoich rówieśników.

- Po pierwszych spotkaniach z dyrektorami i specjalistami zmieniło się postrzeganie problemów młodych ludzi i kryzysów, których doświadczają. Stawiamy na szkolenia wszystkich grup działających w środowisku szkolnym – również pracowników obsługi
i administracji. To często oni wiedzą najwięcej o uczniach i jako pierwsi mogą dostrzec trudności młodzieży. W placówkach zorganizowane zostaną zespoły interwencyjne, które będą natychmiast reagować na wszelkie trudności uczniów. To jedno z wielu narzędzi wsparcia dla społeczności szkolnej, które przewiduje nasz program – mówi Dariusz Nowak, dyrektor Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej dla Młodzieży.

- My jako nauczyciele i dyrektorzy zauważamy problem już od kilku lat, dlatego cieszę się, że właśnie Łódź podjęła ten temat i że młodzi ludzie, którzy uczą się u nas w szkołach będą mogli wziąć udział w programie Odporna szkoła=Bezpieczny mŁodziak – mówi Anna Panek, dyrektor VIII Liceum Ogólnokształcącego. - Szkoła to nie tylko nauka, ale też dobrostan psychiczny uczniów, o który trzeba zadbać. Myślę, że po tym pilotażu nasza młodzież będzie bardziej odporna psychicznie i dzięki temu lepiej będzie zdobywała wiedzę i lepiej żyła.

Czego od programu oczekuje sama młodzież?
- Spodziewam się możliwości przekazania naszych spostrzeżeń komuś wyżej niż naszym kolegom i koleżankom czy nawet dyrekcji – mówi Sergiusz Katyński, uczeń XXVI LO. - Chodzi o to, by pokazać, jaka jest nasza wersja, jak my się czujemy w naszym środowisku, które cały czas się zmienia i będzie się zmieniać.

- Oczekujemy tego, by nasze odczucia, to z czym się borykamy w szkole, nasze problemy, jakimi są stany depresyjne, stany lękowe nie pozostawały bez pomocy, bo odsetek ludzi, którzy popełniają samobójstwo wzrasta w dramatycznym tempie - Jakub Pietrzak, uczeń VIII LO. - Mamy nadzieję, że debata w naszej szkole wywrze wpływ na organy wyższe niż dyrektor czy znajomi ze szkół, aby w skali ogólnopolskiej podejmowane były konkretne kroki, zmierzające do naszego jak najlepszego samopoczucia w szkole.

Pomocy młodzież oczekuje od pedagoga szkolnego i przede wszystkim od wychowawcy, który jest z klasą najbliżej, ale też od innych nauczycieli z grona pedagogicznego oraz dyrekcji. Uczniowie życzyliby sobie, aby psycholog szkolny był zawsze dostępny w swoim gabinecie – i rano, i po południu – aby w każdym momencie, gdy ktoś ma problem mógł wejść i porozmawiać. Obecnie prowadzone dyżury psychologów czy pedagogów to za mało. Chcą też rozmawiać z nauczycielami, ale w przyjaznej atmosferze. Ważne dla nich jest to, żeby nauczyciel, który zauważy, że ktoś wymaga wsparcia czy pomocy miał kompetencje, umiał wybadać, czy uczeń ma ochotę się otworzyć, czy może lepiej byłoby dla niego porozmawiać z inną osobą.
- Chodzi o to, by nauczyciel umiał rozeznać emocje ucznia, bo każda emocja wymaga innego podejścia – dodaje Sergiusz Katyński.

Zarówno uczeń, który się z problemem zgłasza, jak i nauczyciel, który ma narzędzia, dzięki którym może pomóc, powinni być emocji świadomi – podkreśla Jakub Pietrzak. - W takich programach jak ten ważna jest edukacja żeby uczniowie i nauczyciele byli wykwalifikowani w zakresie emocji, psychologii. Aby każdy był w stanie pomóc drugiej osobie.

W pilotażowym programie biorą udział:

· Szkoła Podstawowa nr 7

· Szkoła Podstawowa nr 12

· Szkoła Podstawowa nr 42

· Integracyjna Szkoła Podstawowa nr 67

· Szkoła Podstawowa nr 81

· Szkoła Podstawowa nr 141

· Szkoła Podstawowa nr 189

· Szkoła Podstawowa nr 202 w Zespole Szkolno – Przedszkolnym nr 2

· I Liceum Ogólnokształcące

· VIII Liceum Ogólnokształcące

· XIII Liceum Ogólnokształcące

· XV Liceum Ogólnokształcące

· XVIII Liceum Ogólnokształcące

· XX Liceum Ogólnokształcące

· XXIV Liceum ogólnokształcące

· XXV Liceum Ogólnokształcące

· XXVI Liceum Ogólnokształcące

· Technikum Nr 3

· Zespół Szkół Gastronomicznych

· Zespół Szkół Samochodowych i Mechatronicznych

Gdzie dzwonić w sytuacji kryzysowej?

W Łodzi działają dwa miejskie numery wsparcia dla osób w kryzysie:

• 42 630 11 02 – czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8:00 – 20:00
• 19 288 – czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 20:00 – 8:00 oraz w weekendy

Wsparcia udzielają również psychologowie dyżurujący pod numerami:

116 111 - telefon zaufania dla dzieci i młodzieży (czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę)
116 123 - telefon zaufania dla osób dorosłych.
800 120 002 - telefon Niebieskiej Linii przeznaczony dla ofiar przemocy w rodzinie.
800 108 108 - Bezpłatna linia wsparcia dla osób po stracie bliskich.

ITAKA – Antydepresyjny telefon zaufania
tel. 22 484 88 01
Czynny od poniedziałku do piątku od 15:00 do 20:00

ITAKA – Telefon Zaufania Młodych
tel. 22 484 88 04
Dyżury psychologów od poniedziałku do soboty, od 12:00 do 20:00