Złota Góra w Częstochowie - z tego miejsca można zobaczyć miasto z innej perspektywy ZDJĘCIA

Złota Góra - znajdująca się w dzielnicy Zawodzie-Dąbie - wznosi się na 281 metrów nad poziomem morza. Wzgórze zbudowane jest z wapieni górnojurajskich. Złota Góra stanowi północno-zachodni cypel Wyżyny Częstochowskiej. Przez to miejsce przechodzi turystyczny Szlak Orlich Gniazd.

Znajdują się tutaj nieczynne już kamieniołomy. Przez wiele lat wydobywano tam wapień, popularny budulec, z którego powstało wiele częstochowskich budynków. Eksploatację na skalę przemysłową zapoczątkowano u schyłku lat 50. XIX wieku. Na przełomie XIX i XX w. działało tu kilka zakładów wapienniczych: m.in. "Saturn", "Emilia", "Adam", "Calcium" oraz piece wapienne systemu Rüdersdorfa.

Najstarszym kamieniołomem na Złotej Górze był kamieniołom "Emilia", przy którym działało kilka wapienników. Jako drugi powstał największy - "Saturn" - a następnie "Adam" i "Calcium". Pozyskiwano z nich materiał skalny na potrzeby budownictwa drogowego, a także jako wsad hutniczy oraz do wypału wapna. Po 1945 (do lat. 80) eksploatację kamienia wapiennego prowadziły Częstochowskie Zakłady Przemysłu Materiałów Budowlanych.

W czasie okupacji na Złotej Górze mieścił się niemiecki obóz jeniecki, początkowo tylko dla Polaków. Później – od 1941 roku – również dla żołnierzy radzieckich, a w końcu - od 1943 roku – również włoskich jeńców wojennych. Wszyscy byli przetrzymywani w nieludzkich warunkach i zmuszani do katorżniczej pracy. Na pamiątkę tych tragicznych wydarzeń powstała specjalna tablica, która znajduje się przy ulicy Mirowskiej.

Mimo że Złota Góra jest pod względem wysokości dopiero dwudziestym wzgórzem w Częstochowie, doskonale widać stąd panoramę miasta. Z tego miejsca możemy podziwiać nie tylko Jasną Górę, ale i Archikatedrę, kościół świętego Wojciecha, stadion żużlowy, halę sportową, a także największe osiedla mieszkaniowe. Ogromne wrażenie robią opustoszałe już kamieniołomy.

Do niedawna Złota Góra była owiana złą sławą. Swego czasu krążyły plotki mówiące o tym, że właśnie w tym miejscu swoje msze odprawiali sataniści – miały o tym świadczyć ślady zwierzęcej krwi widoczne na kamieniach. Inni z kolei twierdzili, że na Złotą Górę jeździ się tylko w jednym celu – miejsce to ponoć sprzyjało miłosnym igraszkom…

Niezależnie od tych opinii, Złota Góra jest na tyle malowniczym miejscem, że warto je odwiedzić. Pamiętajcie jednak, że jest tu niebezpiecznie z racji na wysokość i trzeba uważać, bo o wypadek nietrudno. Będąc na Złotej Górze dbajmy też o porządek - sterty śmieci, które tam leżą z pewnością nie dodają uroku temu miejscu...

Potężne ściany skalne na Złotej Górze to ostatni, ale dobrze zachowany relikt prowadzonej tu i w innych okolicznych wyrobiskach eksploatacji. Budujące je uławicone wapienie górnej jury powstały w wyniku gromadzenia się osadu na dnie morza około 160-155 mln lat temu. W świecie nauki skały te zasłynęły jako miejsce pozyskiwania unikatowych skamieniałości, zwłaszcza amonitów. Na podstawie zebranego stąd materiału, ustalono wiele ich nowych gatunków, a także rodzajów, które na trwałe weszły do światowej literatury geologicznej.

Kamieniołom na Złotej Górze stanowi wzorzec - punkt odniesienia dla badań stratygraficznych (określających wzajemne relacje czasowe skał) oraz paleontologicznych (określających gatunki i rodzaje amonitów jurajskich) prowadzonych przez licznych naukowców.

To właśnie ten kamieniołom był prezentowany w 2006 roku uczestnikom odbywającego się w Polsce Światowego Kongresu Stratygrafii Systemu Jurajskiego organizowanego pod patronatem Międzynarodowej Unii Nauk Geologicznych.